NCERT Solutions | Class 6 Sanskrit Grammar लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः

NCERT Solutions | Class 6 Sanskrit Grammar | लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 

NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Grammar लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः

CBSE Solutions | Sanskrit Class 6

Check the below NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Grammar लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः Pdf free download. NCERT Solutions Class 6 Sanskrit Grammar were prepared based on the latest exam pattern. We have Provided लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः Class 6 Sanskrit NCERT Solutions to help students understand the concept very well.

NCERT | Class 6 Sanskrit

NCERT Solutions Class 6 Sanskrit Grammar
Book: National Council of Educational Research and Training (NCERT)
Board: Central Board of Secondary Education (CBSE)
Class: 6th
Subject: Sanskrit Grammar
Chapter:
Chapters Name: लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः
Medium: Hindi

लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः | Class 6 Sanskrit | NCERT Books Solutions

You can refer to MCQ Questions for Class 6 Sanskrit  लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः to revise the concepts in the syllabus effectively and improve your chances of securing high marks in your board exams.

अभ्यासः

प्रश्न: 1.

(क) अधोदत्तेषु पदेषु नपुंसकलिंगपदानि चिनुत । (निम्नलिखित पदों में नपुंसकलिंग पद चुनिए। Pick out the words in neuter gender from among the following words.)

चक्रम् , छाया , छात्रः , जलम् , महिलाः , धनम् , बालकम् , पुष्पाणि , फले

उत्तर:

(i) चक्रम्
(ii) जलम्
(iii) धनम्
(iv) पुष्पाणि
(v) फले

(ख)
द्विवचनान्तानि पदानि चिनुत। (द्विवचन वाले पद चुनिए। Pick out the words in dual.)

यूयम् , आवाम् , खेलसि , खादावः , पश्यामः , युवाम् , कुरुथः , तौ , बालिकाः

उत्तरम्-

(i) आवाम्
(ii) खादावः
(ii) युवाम्
(iv) कुरुथः
(v) तौ

प्रश्नः 2.

भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत। (निम्नलिखित पदों में भिन्न प्रकृति वाला पद चुनिए। Pick out the words that is different from the rest.)

(क) तौ, ते, सः, अहम्, ताः
(ख) यूयम्, त्वम्, युवाम्, सा
(ग) नयति, नमन्ति, नमतः, नमसि
(घ) बालिकाः, वृक्षः, पत्राणि, बालकाः

उत्तरम्-

(क) अहम – (शेष प्रथम पुरुष सर्वनाम पद)
(ख) सा – (शेष मध्यम पुरुष सर्वनाम पद)
(ग) नमसि – (शेष प्रथम पुरुष क्रिया पद)
(घ) वृक्षः – (शेष पद बहुवचन)

लिङ्गम् (Gender)

लिङ्ग की दृष्टि से शब्दों को तीन वर्गों में बाँटा गया है। (Words have been divided into three categories according to gender.)

  1. पुंल्लिङ्ग शब्द (Words in Masculine Gender) : छात्रः, बालकः, अध्यापकः, कलमः, वृक्षः, देवः, तरुणः, अश्वः आदि।
  2. स्त्रीलिङ्ग शब्द (Words in Feminine Gender) : लता, बालिका, महिला, कन्या, वाटिका, शाखा, माला, विद्या, अध्यापिका आदि।
  3. नपुंसकलिङ्ग शब्द (Words in Neuter Gender) : फलम्, पुष्पम्, पत्रम्, पुस्तकम्, वस्त्रम्, कमलम्, शरीरम्, मुखम् आदि।

अवधेयम्-अकारान्त शब्दों में कुछ पुँल्लिङ्ग और कुछ नपुंसकलिङ्ग होते हैं। पढ़ते समय छात्र प्रयोग पर ध्यान दें।
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 5
(Words ending in ’37’ are either masculine or neuter in gender. The students would be well advised to take note of the usage.)

वचनम् (Number)

संस्कृत भाषा में तीन वचन होते हैं। (There are three numbers in Sanskrit language.)
एकवचनम् – एक का बोध कराता है (Denotes one)।
द्विवचनम् – दो का बोध कराता है (Denotes two)।
बहुवचनम् – दो से अधिक का बोध कराता है (Denotes more than two)।
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 1
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 2

पुरुषः (Person)

पुरुष तीन होते हैं। (There are three persons.)

1. उत्तमः पुरुषः (First Person)
वक्ता (One who is speaking.)

अहम् (मैं, I) —– आवाम् (हम दो, Both of us) —– वयम् (हम, We)

2. मध्यमः पुरुषः (Second Person)
श्रोता (One who is listening.)

त्वम् (तुम, You) —– युवाम् (तुम दोनों, Both of you) —– यूयम् [तुम सब, You(All)]

3. प्रथमः पुरुषः (अन्य पुरुष) (Third Person)
जिसके बारे में कहा जा रहा है। (That/He/She about whom one is talking.)
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 4

अथवा कोई संज्ञा शब्द

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions लिङ्गम्, वचनम् तथा पुरुषः 3

NCERT Class 6 Sanskrit

Class 6 Sanskrit Grammar Chapters | Sanskrit Class 6

NCERT Solutions of Class 6th Sanskrit रुचिरा भाग 1 | Sanskrit Class 6 NCERT Solutions

Sanskrit Solution Class 6 | NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Ruchira Pdf Free Download

NCERT Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions

NCERT Solutions for Class 12 All Subjects NCERT Solutions for Class 10 All Subjects
NCERT Solutions for Class 11 All Subjects NCERT Solutions for Class 9 All Subjects

NCERT SOLUTIONS

Tags:

Post a Comment

इस पेज / वेबसाइट की त्रुटियों / गलतियों को यहाँ दर्ज कीजिये
(Errors/mistakes on this page/website enter here)

Post a Comment

इस पेज / वेबसाइट की त्रुटियों / गलतियों को यहाँ दर्ज कीजिये
(Errors/mistakes on this page/website enter here)

Previous Post Next Post